Η διαχείριση δασών και περιβάλλοντος παραδίδεται στο μεγάλο κεφάλαιο

(από το «Ριζοσπάστη» της 22/8/2010)

Κατατίθεται τις επόμενες μέρες στη Βουλή το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής με το οποίο ιδρύεται το «Πράσινο Ταμείο ΑΕ», για τη στήριξη των μονοπωλιακών ομίλων από πόρους που μετακυλίονται και θα επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο το ήδη πενιχρό λαϊκό εισόδημα, ενώ παράλληλα οι διατάξεις του αποτελούν ένα ακόμη βήμα στην πλήρη εμπορευματοποίηση και ιδιωτικοποίηση των δασών και του φυσικού πλούτου της χώρας. Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, το «Πράσινο Ταμείο» θα αντικαταστήσει το Ειδικό Ταμείο Εφαρμογής Ρυθμιστικών και Πολεοδομικών Σχεδίων (ΕΤΕΡΠΣ) και θα διαχειρίζεται τους πόρους του που προέρχονται από το χαράτσι «τάλιρο» της βενζίνης, τα πρόστιμα αυθαιρέτων και ρύπανσης, τις εισφορές σε χρήμα από τις νέες εντάξεις στα σχέδια πόλης, πόρους δηλαδή που επιβαρύνουν το λαό. Επίσης, στο Ταμείο αυτό θα προστεθούν και οι πόροι του Ειδικού Φορέα Δασών, αλλά και του Γαλάζιου Ταμείου που προέρχονται από παραβάσεις που γίνονται στη θάλασσα. Επίσης, κάθε χρόνο θα προστίθενται και άλλοι πόροι, όπως για παράδειγμα αυτοί που θα προέλθουν από τα χαράτσια 5% έως 15% επί της τιμής ζώνης για κάθε τετραγωνικό που θα πληρώνουν όσοι θέλουν να διατηρήσουν για 40 χρόνια τους κλειστούς ημιυπαίθριους και άλλους χώρους (πιλοτές, υπόγεια, πατάρια κ.ά.) που άλλαξαν χρήση, επίσης τα τέλη από τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας κλπ.

Τους πόρους αυτούς, θα τους διαχειρίζεται ουσιαστικά μια Στρατηγική Επιτροπή Περιβαλλοντικής Πολιτικής με τη μορφή Ανώνυμης Εταιρείας. Η Επιτροπή αυτή ναι μεν θα εποπτεύεται από το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, αλλά θα αποτελείται κυρίως από εκπροσώπους ιδιωτικών φορέων. Από τη σύνθεση και μόνο της Επιτροπής αυτής (από εκπροσώπους των ΣΕΒ, ΕΒΕΑ, Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο, ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ και «Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων», που όλοι ξέρουμε τη συνάφειά τους με το μεγάλο κεφάλαιο) καταλαβαίνει κανείς ότι ουσιαστικά η κυβέρνηση «βάζει το λύκο να φυλάει τα πρόβατα». Ουσιαστικά με την κίνηση αυτή, η κυβέρνηση εκχωρεί την περιβαλλοντική πολιτική στους ιδιώτες, αφού αυτοί θα καθορίζουν τις προτεραιότητες, θα εξειδικεύουν την περιβαλλοντική στρατηγική και θα διαχειρίζονται τα κονδύλια, παραγκωνίζοντας εντελώς τις δημόσιες δασικές Υπηρεσίες. Τα χρήματα βέβαια θα πηγαίνουν εκεί που θέλει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, γρήγορα, αποτελεσματικά και στοχευμένα, στην κερδοφορία του κεφαλαίου στο όνομα της πράσινης ανάπτυξης και όχι βέβαια για την προστασία του περιβάλλοντος.

Για παράδειγμα, με τη διάλυση του Ειδικού Φορέα Δασών, χρήματα που μέχρι σήμερα διατίθενται αποκλειστικά για την ανάπτυξη, προστασία και διαχείριση του δασικού πλούτου, της άγριας πανίδας και της αυτοφυούς χλωρίδας, για αναδασώσεις κ.ά. περνάνε τώρα στο «Πράσινο Ταμείο», χωρίς καμιά δέσμευση για τους σκοπούς που θα χρηματοδοτηθούν. Στην ίδια λογική, κινούνται και οι ρυθμίσεις που περιλαμβάνει το νομοσχέδιο για την επίσπευση της Σύνταξης και Κύρωσης των Δασικών Χαρτών. Με τις διατάξεις αυτές, αφαιρούνται από τη Δασική Υπηρεσία οι διαδικασίες σύνταξης, ανάρτησης, συμπλήρωσης και διόρθωσης των Δασικών Χαρτών και παραδίδονται σε εργολάβους, μέσω της «Κτηματολόγιο ΑΕ». Ιδιωτικοποιείται, δηλαδή, μια διαδικασία που κατά το Σύνταγμα αποτελεί βασική υποχρέωση του κράτους. Ακόμη πιο επικίνδυνη για την προστασία του δημόσιου δασικού πλούτου φαντάζει η διαδικασία αυτή αν αναλογιστεί κανείς με ποια κριτήρια θα γίνει η σύνταξη των δασικών χαρτών και η οριοθέτηση των δασών και δασικών εκτάσεων, αφού:

• Ναι μεν αναφέρεται ότι για τη σύνταξη των δασικών χαρτών θα χρησιμοποιηθούν οι αεροφωτογραφίες του 1945, και όπου δεν υπάρχουν του 1960, ωστόσο οι δασικοί φορείς εκφράζουν επιφυλάξεις, καθώς υπάρχει ακόμη σε ισχύ η αντίθετη νομοθεσία που ψήφισαν το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ.
• Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από το 2007 που η αρμόδια Διεύθυνση Δασών του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης είχε καταγγείλει ότι ο τρόπος που γίνεται η οριοθέτηση δασών και δασικών εκτάσεων από την «Κτηματολόγιο ΑΕ» γίνεται με αντιεπιστημονικό τρόπο που οδηγεί σε αποκλίσεις 20% με 30% από την πραγματικότητα, με συνέπεια να κινδυνεύουν να οδηγηθούν σε αποχαρακτηρισμό και στην εμπορευματοποίηση τεράστιες δασικές εκτάσεις.
• Στην παράγραφο 2 του άρθρου 20 αναφέρεται ότι «με απόφαση του δασάρχη, μπορεί να καθορίζεται ο ειδικότερος, κατά τις διατάξεις των παραγράφων 1,2,3,4 και 5 του άρθρου 3 του ν. 998/1979, όπως ισχύει, χαρακτήρας των περιοχών που περιλαμβάνονται στους δασικούς χάρτες». Συντηρείται έτσι η διαδικασία χαρακτηρισμού εκτάσεων σύμφωνα με το άρθρο 14 του νόμου 998/79 και εφαρμόζεται ο αντιεπιστημονικός διαχωρισμός δάσους και δασικής έκτασης, ανοίγοντας την πόρτα της εμπορευματοποίησης και τσιμεντοποίησης του δασικού πλούτου.
• Η μοναδική αρμοδιότητα που παραμένει στις δασικές υπηρεσίες (οι οποίες, όπως παραδέχτηκε πρόσφατα και η ίδια η υπουργός ΥΠΕΚΑ Τ. Μπιρμπίλη, είναι υποστελεχωμένες) είναι η θεώρηση των χαρτών που θα συντάσσουν οι ιδιώτες και η εισήγηση για την κύρωσή τους. Οι χρονικοί όμως περιορισμοί είναι τόσο ασφυκτικοί, που αυξάνουν τον κίνδυνο να χαθούν δημόσιες δασικές εκτάσεις.

Ακόμη πιο επικίνδυνη είναι η πρόβλεψη του νομοσχεδίου να γίνει σε πρώτη φάση μερική κύρωση των δασικών χαρτών, ενώ οι αμφισβητούμενες περιοχές (μεμονωμένες ιδιοκτησίες η οικισμοί) που αναπτύχθηκαν σε δασικές εκτάσεις να αποτελέσουν ειδική κατηγορία που θα εξετασθεί κατά περίπτωση κατά τη διαδικασία των ενστάσεων. Επίσης, για δεύτερη φορά μέσα σε λίγους μήνες αλλάζει η σύνθεση των Επιτροπών που θα εξετάζουν τις αντιρρήσεις πολιτών πάνω στο περιεχόμενο των δασικών χαρτών. Το κύριο χαρακτηριστικό είναι ότι σε μια επιτροπή που έχει ως καθήκον να κρίνει ένα καθαρά επιστημονικο-τεχνικό θέμα, όπως είναι ο χαρακτηρισμός μιας έκτασης ως δασικής ή όχι, η πλειοψηφία των μελών (2 στους 3) δεν έχει καμιά σχετική επιστημονική γνώση!

Είναι προφανές ότι το νομοσχέδιο αυτό υποβαθμίζει την προστασία και διαχείριση των δασών και του περιβάλλοντος. Στόχος του η πλήρης παράδοση του φυσικού πλούτου στο μεγάλο κεφάλαιο μέσω του «Πράσινου Ταμείου» και των άλλων ρυθμίσεων που προβλέπει.