ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΤΕΕ Νο.2443 της 11-06-2007
Ενημερωτικό Δελτίο 2007	Τεύχος 2442	Τεύχος 2444

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΗΣ – ΕΘΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ:

ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΟΥ, ΑΜΑΡΤΙΑ ΜΟΥ...

 Ανέκαθεν τα ζητήματα που σχετίζονται με την πολιτική γης – λόγω του ευρύτερου κοινωνικού τους ενδιαφέροντος – ήταν στις πρώτες γραμμές της επικαιρότητας, με διάφορες κατά καιρούς αφορμές. Τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερα, οι εξελίξεις και παρεμβάσεις από πλευράς κυβερνήσεων ΝΔ και ΠΑΣΟΚ στα θέματα πολιτικής γης, τείνουν να πάρουν το χαρακτήρα χιονοστιβάδας. Από την πρώτη αναθεώρηση του άρθρου 24 του Συντάγματος, του 2001 και τους νόμους για το Κτηματολόγιο και τη δασική γη (2308/95, 2664/98, 3127/03, 3208/03), έως την πρόσφατη συζήτηση για τη δεύτερη αναθεώρηση του άρθρου 24 και του 117, τις πρόσφατες ρυθμίσεις του ΥΠΕΧΩΔΕ για το Κτηματολόγιο και το – εντελώς επί του πιεστηρίου – νομοσχέδιο για τη διαχείριση της δημόσιας περιουσίας, μπορούμε με σιγουριά να πούμε ότι τα ζητήματα που σχετίζονται με την πολιτική γης έχουν για τα καλά έλθει στο προσκήνιο. Ξεκινάμε σήμερα στη σελίδα μας με μια “επί της αρχής” τοποθέτηση και θα συνεχίσουμε με σειρά σημειωμάτων γύρω από τα θέματα γης, φιλοδοξώντας να φωτίσουμε κρίσιμες πλευρές των ζητημάτων που θίγονται από τις κυβερνητικές παρεμβάσεις των τελευταίων ετών.

Το βασικό πολιτικό δίλημμα γύρω από τα θέματα γης, είναι στην ουσία του ζήτημα σύγκρουσης ταξικών συμφερόντων. Από τη σκοπιά της αστικής τάξης, η χρήση γης είναι εμπόρευμα, αντικείμενο καπιταλιστικής εκμετάλλευσης και κερδοφορίας. Επομένως, η πολιτική γης των αστικών κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και ΝΔ έχει ως κεντρικό της στοιχείο την αντίληψη ότι η χρήση γης – και κατά συνέπεια και το ιδιοκτησιακό της καθεστώς – υπόκειται στους νόμους της καπιταλιστικής αγοράς. Στόχος της είναι η διεύρυνση της ατομικής ιδιοκτησίας στη γη, παράλληλα με τη συγκέντρωση και οργάνωση της ιδιοκτησίας αυτής σε μεγάλες καπιταλιστικές εκμεταλλεύσεις. Η επιδίωξη αυτή περνά μέσα από την εμπορευματοποίηση και εκείνου του τμήματος της γης που ανήκει άμεσα ή έμμεσα στο δημόσιο (δασικές εκτάσεις, περιουσίες δημόσιων οργανισμών και επιχειρήσεων). Η πολιτική αυτή είναι σε προφανή εναρμονισμό με τη γενικότερη πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων και της ενίσχυσης της κερδοφορίας των μονοπωλίων, στα πλαίσια της ΕΕ. Στον αντίποδα, από τη σκοπιά της εργατικής τάξης η γη και η χρήση της είναι κοινωνικό αγαθό. Η συγκεκριμένη κοινωνική αξιοποίηση της γης (για την αγροτική παραγωγή, τον τουρισμό, την εξασφάλιση της λαϊκής στέγης και των υποδομών κοινωνικών υπηρεσιών, τη βιομηχανική παραγωγή, την προστασία του περιβάλλοντος κλπ.), προϋποθέτει την κοινωνική ιδιοκτησία στη γη και τον κεντρικό σχεδιασμό της οικονομίας.

Στα πλαίσια αυτά, η προώθηση της εμπορευματοποίησης της γης, η συρρίκνωση της δημόσιας ιδιοκτησίας στη γη και ο περιορισμός της κρατικής ευθύνης για την προστασία και διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων, αποτελούν κεντρικές επιλογές της κυβερνητικής πολιτικής. Ήδη, η προώθηση της σύνταξης του Εθνικού Κτηματολογίου γίνεται με όρους αυτοχρηματοδότησης (“τέλη κτηματολογίου” κλπ.), επιβάλλοντας νέα χαράτσια στους εργαζόμενους. Παραπέρα, στο στόχαστρο του ΥΠΕΧΩΔΕ βρίσκονται: η κατάργηση, στην ουσία, του τεκμηρίου κυριότητας του δημοσίου με αφορμή τις λεγόμενες “κρυμμένες” ιδιοκτησίες, παράλληλα με την ελαστικοποίηση του καθεστώτος που επιτρέπει αλλαγές στις χρήσεις γης (για παράδειγμα, με αξιοποίηση του πλαισίου των Εθνικών Χωροταξικών Σχεδίων) και η γενικευμένη ιδιωτικοποίηση, μέσα από συμπράξεις της Κτηματικής Εταιρείας του Δημοσίου με μονοπωλιακούς ομίλους του κατασκευαστικού κλάδου για την αξιοποίηση “φιλέτων” δημόσιας γης και μέσω συμβάσεων παραχώρησης για μακροχρόνια χρήση, όπως προβλέπονται στο πρόσφατο νομοσχέδιο για τη δημόσια περιουσία. Στην κατεύθυνση αυτή, “αξιοποιούνται” και άλλοι φορείς, όπως Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης κλπ.

Η δική μας αφετηριακή θέση συνίσταται στο ότι είναι απαραίτητη η κατάρτιση ενός σύγχρονου, πολυδιάστατου, αποδεικτικού και δυναμικού δασικού κτηματολογίου, με οικονομική επιβάρυνση των μεγαλοϊδιοκτητών και όχι του λαού, το οποίο θα περιέχει όλες τις τεχνικές, νομικές, ποιοτικές και κοινωνικοοικονομικές πληροφορίες (και, ιδιαίτερα, την ταυτόχρονη καταγραφή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος και του χαρακτήρα της έκτασης – δάσος, δασική έκταση, αγρός, δομημένη περιοχή, χωριό, ΒΙΠΕ κλπ.), στη βάση των οποίων θα καταστεί βασικό εργαλείο για τον χωροταξικό σχεδιασμό και τη χάραξη πολιτικής χρήσης γης με σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον. Το Δασολόγιο αυτό, πρέπει να προηγηθεί του Εθνικού Κτηματολογίου, αλλιώς οδηγούμαστε σε νομιμοποίηση των παρανομιών και καταπατήσεων και σε εκχώρηση της δημόσιας περιουσίας. Η εκτίμηση και αξιολόγηση της σημασίας του πρέπει να στηρίζεται στην προϋπόθεση ότι το όλο έργο οφείλει να συμβάλλει στην επίλυση του ιδιοκτησιακού προβλήματος των δασικών εδαφών, την προστασία των δασικών οικοσυστημάτων και του φυσικού περιβάλλοντος, των παράκτιων περιοχών, ανοικτών στην πρόσβαση του κοινού, στην αύξηση των ελεύθερων, κοινόχρηστων χώρων και των χώρων πρασίνου.

Για τη σχεδιασμένη υλοποίηση και αξιοποίηση ενός τέτοιου έργου με γνώμονα την εξυπηρέτηση των λαϊκών αναγκών, αναδεικνύεται η αναγκαιότητα του κεντρικού σχεδιασμού ως βασικού μηχανισμού χάραξης πολιτικής. Ενός σχεδιασμού στη βάση πλαισίου κριτηρίων, οικονομικών, κοινωνικών, περιβαλλοντικών που έχουν ως προϋπόθεσή τους, ασφαλώς, διαφορετικό κίνητρο και οργάνωση της παραγωγής και, σε τελική ανάλυση, ανατροπές στο χαρακτήρα της ιδιοκτησίας και της εξουσίας. Στα πλαίσια ενός τέτοιου σχεδιασμού, το Εθνικό Κτηματολόγιο και το Δασολόγιο ως ένα αναπόσπαστο τμήμα του, μπορούν να αξιοποιηθούν ως στοιχεία μιας αληθινά φιλολαϊκής πολιτικής χρήσης γης.

Θα συνεχίσουμε, φυσικά, με τη δημοσίευση και άλλων σημειωμάτων, γύρω από ειδικότερες πλευρές του θέματος.