| ||
| ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΤΕΕ Νο.2559
της 09-11-2009
| ||
Η Δημόσια περιουσία στο «σφυρί»: η περίπτωση των «Ολυμπιακών Ακινήτων» (α΄ μέρος)
(απόσπασμα από την τοποθέτηση της «Πανεπιστημονικής» στην σχετική διημερίδα του ΤΕΕ, 7-8 Μάη 2009)
Το πρόβλημα με την αξιοποίηση των Ολυμπιακών Εγκαταστάσεων (ΟΕ) δεν είναι διόλου η «έλλειψη», τάχα, «αναπτυξιακού προσανατολισμού» των ακολουθούμενων πολιτικών και του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου. Θεωρούμε ότι, κάθε τρόπος αξιοποίησης των ΟΕ, όπως και κάθε πτυχή της οικονομικής πολιτικής γενικά, υπηρετεί κάποιον «αναπτυξιακό προσανατολισμό». Σε τελευταία ανάλυση, η έννοια της οικονομικής ανάπτυξης δεν είναι μια ουδέτερη, τεχνοκρατική έννοια, αλλά έχει βαθύτατο οικονομικό-πολιτικό περιεχόμενο, σχετίζεται άρρηκτα με το ερώτημα «για ποιόν;», για τα συμφέροντα ποιας κοινωνικής τάξης σχεδιάζεται και υλοποιείται η αναπτυξιακή πολιτική.
Έτσι, το βασικό δίλημμα στο οποίο καταλήγουν όλες οι επιλογές αναπτυξιακού σχεδιασμού, είναι: μεγιστοποίηση της κερδοφορίας του μεγάλου κεφαλαίου, των εγχώριων και ξένων μονοπωλιακών ομίλων ή συνδυασμένη ικανοποίηση του συνόλου των λαϊκών αναγκών; Ήδη εδώ και δυο σχεδόν δεκαετίες, πολύ πριν από την εκδήλωση της καπιταλιστικής κρίσης που βιώνουμε στις μέρες μας, προωθούνται αναδιαρθρώσεις στις εργασιακές σχέσεις, στους στρατηγικούς τομείς της οικονομίας (ενέργεια, μεταφορές, τηλ/νίες, κατασκευές), βαθαίνει ο εμπορευματικός χαρακτήρας της γης και των χρήσεών της, το περιβάλλον υποτάσσεται όλο και περισσότερο στην μονοπωλιακή κερδοφορία. Βασικές, ζωτικές λαϊκές ανάγκες όπως η υγεία, η παιδεία, ο αθλητισμός, ο πολιτισμός αντιμετωπίζονται ως εμπορεύματα, προχωρά η ιδιωτικοποίησή τους, αποκτούν και τυπικά, όλο και περισσότερο, χαρακτήρα «προνομίων» για λίγους και όχι δικαιωμάτων για όλους.
Αυτός ο προσανατολισμός βρήκε πλήρη εφαρμογή και σε ό,τι αφορά την πορεία προς τους Ολυμπιακούς Αγώνες, τη διεξαγωγή τους και την λεγόμενη «μεταολυμπιακή εμπειρία». Η διάκριση που κάνουμε στην προ των Αγώνων και στη μετά από αυτούς περίοδο, έχει απλώς και μόνο ως στόχο να καταδείξει ότι οι σημερινές εξελίξεις, αναφορικά με την «αξιοποίηση» (διάβαζε: την παράδοση στο μεγάλο κεφάλαιο) των ΟΕ δεν είναι «κεραυνός εν αιθρία», δεν οφείλονται στην «ανικανότητα», τη «διαφθορά», ή το «νεοφιλελεύθερο δογματισμό» της σημερινής κυβέρνησης (σ.σ. απελθούσας πλέον), αλλά είναι το νομοτελειακό επακόλουθο μιας πορείας και μιας σειράς επιλογών και πολιτικών που έχουν δρομολογηθεί πολύ πιο πριν από την πρώτη μέρα ανάληψης των Αγώνων.
Ήδη στην περίοδο μέχρι το 2004 έχει κιόλας διαμορφωθεί το θεσμικό πλαίσιο της «αξιοποίησης» των ΟΕ, δια του ξεπουλήματός τους στο μεγάλο κεφάλαιο. Και το θεσμικό αυτό πλαίσιο δεν εξαντλείται απλά και μόνο στις νομοθετικές παρεμβάσεις που αφορούν άμεσα και «στενά» τις ΟΕ, ούτε είναι ξεκομμένο από το σύνολο των παρεμβάσεων, π.χ. για την ανάθεση και εκτέλεση των μεγάλων έργων κατά παρέκκλιση της ως τότε νομοθεσίας, τη μέθοδο της αυτοχρηματοδότησης, τις παρεμβάσεις για το κτηματολόγιο, τις αλλαγές χρήσεων γης στην Αττική, την τσιμεντοποίηση και τη δέσμευση ελεύθερων χώρων κλπ. Κοινός παρονομαστής όλων αυτών των παρεμβάσεων, η αγωνία να διευκολυνθεί η ανάπτυξη επιχειρηματικής δραστηριότητας μεγάλης κλίμακας γύρω από τη γη και τη χρήση της, την παραγωγή δομημένου περιβάλλοντος και τη διαχείριση του φυσικού και, παράλληλα, να επιταχυνθεί η διαδικασία συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης της παραγωγής και του κεφαλαίου και στον κλάδο των κατασκευών.
Στα πλαίσια αυτά, ήδη από το 2002-2003 με τους νόμους 3016/02, 3130/03 και 3207/03, ιδρύεται η εταιρεία «ΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΑΚΙΝΗΤΑ ΑΕ» (Ν.3016/02, αρ. 16), τυπικά μεν υπό δημόσιο έλεγχο (σύμφωνα με την πρόβλεψη της §2 του αρ. 16), αλλά με δικαίωμα ήδη να αναπτύσσει επιχειρηματική δραστηριότητα αναφορικά με τις ΟΕ (αρ. 17). Είναι χαρακτηριστικό ότι, αν και τυπικά η εταιρεία δεν μπορεί να πωλήσει ή να ανταλλάξει τα περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου που τις μεταβιβάζονται, με την διάταξη της §3 του άρ. 17 της δίνεται η δυνατότητα να εκμισθώνει τα περιουσιακά αυτά στοιχεία ακόμη και ΔΩΡΕΑΝ(!), σε φορείς μη εξαιρουμένων ασφαλώς των ιδιωτικών επιχειρήσεων.
Ένα χρόνο μετά, με το Ν.3207/03, βρέθηκε η νομική φόρμουλα για να παρακαμφθεί η απαγόρευση πώλησης των (δημόσιων) ΟΕ. Απλούστατα, η «ΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΑΚΙΝΗΤΑ ΑΕ» αποδεσμεύεται πλήρως από το δημόσιο έλεγχο, κατονομάζεται ως αμιγώς εταιρεία που λειτουργεί με βάση τη νομοθεσία περί ΑΕ και, το σημαντικότερο, με τη διάταξη του αρ. 7, δίνεται η δυνατότητα με απλή πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου να μεταβιβάζεται σ’αυτή την ιδιωτική εταιρεία η ΚΥΡΙΟΤΗΤΑ κρατικής-δημόσιας περιουσίας για την εκπλήρωση των σκοπών της, την «αξιοποίησή» της και μάλιστα με πλήρη ατέλεια(!). Εν μία νυκτί, λοιπόν και με μια απλή πράξη Υπουργικού Συμβουλίου, «κάτω απ’το τραπέζι» μπορεί να ιδιωτικοποιείται κρατική-δημόσια περιουσία.
Η επισήμανση αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί διαλύει οριστικά την πλάνη ότι η ιδιωτικοποίηση των ΟΕ ξεκίνησε με το νόμο του 2005. Είναι κατά την άποψή μας φανερό, ότι τα βάθρα της παράδοσης των ΟΕ στο μεγάλο κεφάλαιο είχαν ήδη τεθεί επί των προηγούμενων κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και η κυβέρνηση της ΝΔ βρήκε, σχετικά με το θέμα αυτό, ένα «εύφορο έδαφος» για να καλλιεργήσει και να επεκτείνει την ίδια πολιτική.
(συνεχίζεται)