| ||
| ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΤΕΕ Νο.2383 της 13-03-2006
| ||
Συνολικά στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών επικρατούν, για την ώρα, σχέσεις εργασίας που έχουν και τυπικά τη μορφή της εξαρτημένης εργασίας (κανονική μισθωτή σχέση). Οι εργαζόμενοι με ΔΠΥ (εξωτερικοί συνεργάτες) αποτελούν το 1,5%. Μια πιο προσεκτική όμως ανάγνωση δείχνει ότι υπάρχουν τάσεις ανησυχητικές. Μπορεί στον ΟΤΕ να είναι αμελητέα και στις εταιρίες κινητής τηλεφωνίας να είναι μικρά τα ποσοστά των εργαζόμενων με ΔΠΥ (κατά μέσο όρο), όμως στις επιχειρήσεις γενικής άδειας, στις μικρές και μεσαίες δηλαδή επιχειρήσεις, το ποσοστό των εργαζόμενων με ΔΠΥ αγγίζει το 13,5%. Εάν πάρουμε υπόψη ότι η συγκεκριμένη εργασιακή σχέση συναντάται συνήθως στους Διπλωματούχους Μηχανικούς, όπως και ότι στις συγκεκριμένες επιχειρήσεις οι ειδικοί επιστήμονες στις ΤΠΕ είναι το 15%, διαισθανόμαστε ότι στις επιχειρήσεις αυτές η σχέση εργασίας με τη μορφή του ΔΠΥ κυριαρχεί ακριβώς ανάμεσα στους Διπλωματούχους Μηχανικούς.
Αυτή η μορφή εργασιακής σχέσης σε πολλές περιπτώσεις μικρών επιχειρήσεων έχει και μια διάσταση “απάντησης” στην επαπειλούμενη συρρίκνωσή τους από τα μονοπώλια του κλάδου. Επιλέγεται, όμως, ολοένα και περισσότερο και από τις «μεγάλες» επιχειρήσεις, με αρνητικές συνέπειες στην εργασιακή σταθερότητα και στα ασφαλιστικά ταμεία. Το συγκεκριμένο θέμα αποτελεί, κατά την εκτίμησή μας, αιχμή πιθανών διεκδικήσεων από τους συνδικαλιστικούς φορείς και αντικείμενο πληρέστερης ενημέρωσης των συναδέλφων. Η μορφή της απασχόλησης με ΔΠΥ στην ουσία της είναι μια μορφή εξαρτημένης, μισθωτής εργασίας, κάτι που αποτελεί κοινή ομολογία και αναγνωρίζεται σαν τέτοια από τη σημερινή εργατική νομοθεσία, κάτι που σε γενικές γραμμές δεν είναι γνωστό.
Εκτός από την ένταση της ανασφάλειας που φέρει η κατάσταση της απασχόλησης και η διαγραφόμενη αλλαγή των εργασιακών σχέσεων ένα άλλο σημαντικό θέμα είναι οι διαγραφόμενες ανακατατάξεις στους μισθούς. Το διάστημα 1992-2000 σύμφωνα με στοιχεία της ICAP ο κύκλος εργασιών των επιχειρήσεων που καταγράφονται στους καταλόγους της ICAP ότι ανήκουν στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών, σημείωσαν αύξηση του κύκλου εργασιών τους κατά 809,5%, από 301,9 δις. Δρχ το 1992, στα 2.444 δις δρχ. το 2000. Η αύξηση είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή για τις εταιρίες κινητής τηλεφωνίας, αλλά και ο ΟΤΕ σημείωσε αύξηση του κύκλου εργασιών κατά 362,2%. Αυτά τα μεγέθη θεωρούμε ότι θα πρέπει να εξεταστούν συσχετιζόμενα με τις τάσεις που διαγράφονται στην απασχόληση. Έτσι σύμφωνα με τη μελέτη του ΚΕΠΕ, ενώ το 1992 τα έσοδα ανά απασχολούμενο για τον ΟΤΕ ήταν 11,193 εκ. δρχ, το 2000 ήταν 55,614 εκ. δρχ (+396%). Για τις εταιρίες κινητής τηλεφωνίας τα έσοδα ανά εργαζόμενο το 2000 ήταν 226,540 εκ δρχ και για τις υπόλοιπες επιχειρήσεις γενικής άδειας τα έσοδα ανά εργαζόμενο ήταν 69,367 εκ. δρχ. Ο μέσος όρος για το 2000 στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών ήταν 75,251 εκ. δρχ έσοδα ανά εργαζόμενο, δηλαδή +572% σε σχέση με το 1992. Σύμφωνα πάλι με τη μελέτη του ΚΕΠΕ, βασιζόμενοι στους Εθνικούς Λογαριασμούς, η ανά απασχολούμενο προστιθέμενη αξία από 9,6 εκ δρχ το 1992, αυξήθηκε σε 27,1 εκ δρχ το 1999.
Την ίδια στιγμή οι μισθοί παρουσίαζαν ρυθμούς ανόδου στα όρια του πληθωρισμού. Σύμφωνα με τη σύμβαση του ΣΤΕΒ για τους μισθούς των διπλωματούχων Ηλεκτρολόγων Μηχανικών στη βιομηχανία, το 1992 ο μισθός του νεοεισερχόμενου μηχανικού κυμαινόταν στις 162,780 χιλ δρχ, ενώ το 2000 κυμαινόταν στις 300,145 χιλ δρχ (+84%). Τα πράγματα σε σχέση με τους μισθούς σήμερα είναι ακόμα χειρότερα. Αν στην 8ετία 1992-2000 η μεταβολή του κατώτατου μισθού ήταν 84%, στην 8ετία 1997-2005 η μεταβολή ήταν +48,5%.
Οι παραπάνω αριθμοί είναι συντριπτικοί. Η ιδιωτικοποίηση των τηλεπικοινωνιών επέφερε την ένταση του βαθμού της εκμετάλλευσης των εργαζόμενων στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών και φυσικά των διπλωματούχων μηχανικών. Αυτή η ένταση ήταν συνάρτηση της βελτίωσης της παραγωγικότητας της εργασίας αξιοποιώντας τα τεχνολογικά επιτεύγματα, αλλά και της μείωσης σε πραγματικές τιμές των μισθών και της εντατικοποίησης της εργασίας, παράγοντας που σχετίζεται με τη μείωση ή στην καλύτερη περίπτωση συγκράτηση στα ίδια επίπεδα της απασχόλησης. Αξίζει επίσης να αναφέρουμε ότι σύμφωνα με δική μας επεξεργασία βασισμένη στα στοιχεία της ICAP, για το έτος 2002, το λειτουργικό περιθώριο κέρδους για τις εταιρίες του κλάδου, ήταν περίπου 14%, υπερδιπλάσιο δηλαδή σε σχέση με την υπόλοιπη μεταποιητική βιομηχανία, όπου κυμαινόταν περίπου στο 6%.
(η δημοσίευση θα συνεχιστεί σε επόμενα τεύχη)