| ||
| ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΤΕΕ Νο.2615
της 10-01-2011
| ||
ΑΜΟΙΒΕΣ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ
Μέρος Β: Η μεγάλη απάτη του συστήματος του ΤΕΕ
Στο προηγούμενο τεύχος περιγράψαμε συνοπτικά την «ιστορία» του ζητήματος μέχρι σήμερα. Αναδείξαμε το σκόπιμο «τραγέλαφο» που χαρακτηρίζει το σημερινό τοπίο, με τις πολεοδομίες να εφαρμόζουν, τυπικά, ένα σύστημα συμβατικού προϋπολογισμού που έχει καταπέσει στο ΣτΕ, ένα σύστημα αναλυτικού προϋπολογισμού από το 1974 που είχε καταντήσει κενό γράμμα ήδη από το 1989 και τις κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και ΝΔ να μην έχουν προχωρήσει – συνειδητά – στη θέσπιση ενός νέου συστήματος που να κατοχυρώνει ένα ελάχιστο εισόδημα αξιοπρεπούς διαβίωσης για τους αυταπασχολούμενους μηχανικούς. Τι έκανε το ΤΕΕ απέναντι σε όλα αυτά;
Η ηγεσία του ΤΕΕ, αντί να απαιτήσει από την κυβέρνηση να κατοχυρώσει νομικά το δικαίωμα του αυταπασχολούμενου σε εισόδημα που να του επιτρέπει να ζει αξιοπρεπώς από την εργασία του, προχώρησε – υπό τις σιωπηρές «ευλογίες» της τότε κυβέρνησης της ΝΔ – στη θέσπιση ενός συστήματος (με το επιχείρημα ότι έχει εκ του νόμου την υποχρέωση να προσδιορίζει τις αμοιβές για λογαριασμό των μηχανικών και τεχνικών και να εγγυάται την είσπραξή τους) το οποίο υπολογίζει έναν συμβατικό προϋπολογισμό με τιμή αφετηρίας τα 118 €/m2 σήμερα (το 2006 ξεκίνησε από τα 105), αντί των 44 που ήταν όλα αυτά τα χρόνια, προκειμένου να τον χρησιμοποιήσει ως «κατώφλι» (που εξασφαλίζει, τάχα την «ποιότητα των μελετών», όπως διατείνεται υποκριτικά) το οποίο πρέπει να ξεπερνά ο προϋπολογισμός που υποβάλλει ο μηχανικός για να προμηθευθεί τον κωδικό πληρωμής και να προχωρήσει η έκδοση της άδειας. Αν ο μηχανικός έχει κάποια αντίρρηση και επιθυμεί να υποβάλλει μικρότερο προϋπολογισμό, το ΤΕΕ τον υποχρεώνει να τεκμηριώσει την ορθότητα της μελέτης του και, εφόσον αυτή είναι εντός των κανόνων και των προδιαγραφών, δε μπορεί παρά να την εγκρίνει κι αυτή. Δηλαδή, η «αμοιβή του ΤΕΕ» δεν είναι, πρακτικά, υποχρεωτική αλλά απλώς μια «σύσταση» που υποτίθεται ότι διασφαλίζει – ένας θεός ξέρει πως και γιατί – την «ποιότητα». Άρα και το δεύτερο επιχείρημα της ηγεσίας του ΤΕΕ ότι δήθεν, αν δεν προχωρούσε σε αυτό το σύστημα, θα έπρεπε να επιστρέψουμε στο πριν του 1989 καθεστώς που απέτυχε να διασφαλίσει ένα σταθερό, αξιοπρεπές επίπεδο αμοιβής για τους αυταπασχολούμενους μηχανικούς, είναι απλά μια φτηνή κοροϊδία…
Στην πραγματικότητα, κυβέρνηση και ΤΕΕ έπαιξαν και παίζουν στις πλάτες του μηχανικού ένα άθλιο παιχνίδι και τον «περιμένουν στη γωνία»: η πρώτη με το να μην επιλύει – συνειδητά – το νομικό «αλαλούμ» που προκάλεσε η απόφαση του ΣτΕ και με το να αφήνει ακόμα τις πολεοδομίες να εφαρμόζουν την ΚΥΑ του 1989 και το δεύτερο με την αποδοχή της de facto κατάργησης της ελάχιστης αμοιβής, παίρνοντας για «αντάλλαγμα» τα αυξημένα έσοδα για το ίδιο (από το 2% επί των αμοιβών) σε σχέση με ό,τι θα έπαιρνε με βάση τα ισχύοντα όλα αυτά τα χρόνια. Από την άλλη, ο αυταπασχολούμενος είναι ο μόνιμα χαμένος: αν συντάξει προϋπολογισμό με πραγματικές τιμές, αναλυτικό δηλαδή, η αμοιβή που θα πρέπει να εισπράξει είναι τόσο υψηλή που κανείς δε θα βρεθεί να του τη δώσει. Αν πάλι συντάξει συμβατικό προϋπολογισμό με την τιμή αφετηρίας του ΤΕΕ ή κι ακόμα χαμηλότερη (με το «παράθυρο» που αναφέραμε παραπάνω) τότε, αφενός αυτό σημαίνει ότι ο ίδιος ζητά τη μείωση της αμοιβής του κάτω από αυτό που προσδιορίζεται νόμιμα, αφετέρου αναλαμβάνει όλη την ευθύνη για ο,τιδήποτε προκύψει. Ποιος π.χ. κατοχυρώνει το μηχανικό στην περίπτωση δικαστικής διένεξης με τον κύριο του έργου αναφορικά με το πραγματικό κόστος της κατασκευής σε σχέση με τον προϋπολογισμό της; Με βάση τη σημερινή κατάσταση, ούτε η αμοιβή του αυταπασχολούμενου είναι κατοχυρωμένη, αλλά και οι ευθύνες κυβέρνησης–ΤΕΕ–μεγαλοκατασκευαστών–μονοπωλίων δομικών υλικών κλπ. «εξαφανίζονται» και στη θέση τους αναδεικνύεται η βολικότατη «αντίθεση» ανάμεσα στον ιδιοκτήτη και στο μηχανικό. Ενδεικτικό αυτού του τελευταίου είναι ο μεγάλος αριθμός αιτήσεων που έρχεται κάθε εβδομάδα στη ΔΕ του ΤΕΕ για υπαγωγή αμοιβών μελετών και επιβλέψεων στο «παλιό» σύστημα.
Το κυριότερο, όμως, είναι ότι με το φαινομενικό αυτό χάος (που μόνο τυχαίο δεν είναι) διευκολύνεται η πλήρης απελευθέρωση του κλάδου, η οποία εν πολλοίς περνά και μέσα από την de facto αρχικά και στη συνέχεια και θεσμική κατάργηση της ελάχιστης αμοιβής. Η συζήτηση στην Επιτροπή Ανταγωνισμού για το σύστημα του ΤΕΕ έχει, από την άποψη αυτή, εντελώς αποπροσανατολιστικό χαρακτήρα: στόχος δεν είναι το ίδιο το σύστημα του ΤΕΕ το οποίο, σε τελευταία ανάλυση, είναι σύστημα ενδεικτικών κι όχι ελάχιστων αμοιβών. Στόχος είναι να αξιοποιηθεί η «κόντρα» αποφοίτων ΑΕΙ-ΤΕΙ για το σύστημα αυτό για να προωθηθεί πιο γρήγορα και αποτελεσματικά η κατεύθυνση της απελευθέρωσης. Στην πραγματικότητα, η ηγεσία του ΤΕΕ με το σύστημα αυτό, από τη μια αποδέχθηκε και νομιμοποίησε την άρνηση των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και ΝΔ να προχωρήσουν στη θέσπιση ενός πλαισίου που να διασφαλίζει την αξιοπρεπή διαβίωση των αυταπασχολούμενων και μικρών επαγγελματιών στις σύγχρονες συνθήκες και από την άλλη, αξιοποιεί το σύστημα αμοιβών της για να αποδεχθεί τη μετακύλιση της τεχνικής ευθύνης από το κράτος και την εργοδοσία στις πλάτες του μηχανικού με «αντάλλαγμα» τη διατήρησή του. Η στάση αυτή, κάθε άλλο παρά τυχαία είναι. Δείχνει ότι η σταθερή πυξίδα της πολιτικής της ηγεσίας του ΤΕΕ είναι η διευκόλυνση της προώθησης της αντιλαϊκής πολιτικής και των αναδιαρθρώσεων στον κατασκευαστικό κλάδο, υπέρ των μεγάλων μονοπωλιακών ομίλων και σε βάρος, τόσο των εργαζόμενων μηχανικών, όσο και του δικαιώματος στη λαϊκή κατοικία.